Miniskansen

Przytulisko

Złaków Kościelny

Toinen pro art Fundacja

Toinen pro art Fundacja została powołana 27.05.2021 r.

Siedzibą Fundacji jest Złaków Kościelny.

Celem Fundacji jest prowadzenie, wspieranie i propagowanie działań związanych z:

rozwojem i popularyzacją kultury i sztuki ludowej
rozwojem i popularyzacją edukacji i nauki
rozwojem i popularyzacją ekologii, turystyki i rekreacji
opieką nad zabytkami
zapobieganiem i niwelowaniem wszelkich nierówności i wykluczeń
rozwojem gospodarczym

Fundacja dąży do integracji społecznej i europejskiej.

Fundacja zorganizowała lub współorganizowała na terenie całej Polski:

w roku 2022 – 15 koncertów i imprez artystycznych
w roku 2021 – 8 koncertów i imprez artystycznych

Od 2021 roku Fundacja współorganizuje Złakowskie Boże Ciało.

Zapraszamy na Złakowskie Boże Ciało!

Złaków Kościelny jest wsią położoną ok. 15 km od Łowicza w gminie Zduny (powiat łowicki, województwo łódzkie). Leży w dolinie rzek Słudwi i Przysowy.

Wieś przez kilka wieków stanowiła własność Arcybiskupów Gnieźnieńskich. Pierwsze wzmianki na temat istnienia wsi pochodzą z XIV wieku. W 1334 roku arcybiskup Janisław ustanowił w Duplicach Wielkich (obecnie Wyborów) wójtostwo i zobowiązał wójta do płacenia danin plebanowi złakowskiemu. W innym dokumencie – potwierdzeniu posiadłości Arcybiskupów Gnieźnieńskich w łowickim przez księcia mazowieckiego Ziemowita z maja 1359 roku wymieniono miejscowość Slakow Binum. Do XV wieku wieś nosiła nazwę Zlakow Major, a od 1579 roku nazwę Zlakow Cerkiewny.

W 1827 roku wieś liczyła 76 domów i 478 mieszkańców.

W dniu 25.07.1863, w czasie Powstania Styczniowego, w Złakowie Kościelnym miała miejsce potyczka z wojskami carskimi.

Obecnie Złaków Kościelny składa się z Kolonii Mastkowskiej, Kolonii Retkowskiej, Starej Wsi i Węgielnicy i liczy około 400 mieszkańców.

We wsi znajdują się zabytkowy kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych, plebania, oraz Przytulisko.

W Złakowie Kościelnym urodził się Henryk Świątkowski, wieloletni dyrektor muzeum w Łowiczu, etnograf i popularyzator folkloru łowickiego (http://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-anna_i_henryk_swiatkowscy).

Ze Złakowa Kościelnego wywodzi się złakowski strój ludowy (różniący się od stroju kocierzewskiego), który obecnie powszechnie nazywany jest „strojem łowickim”.

Okoliczne zalewowe łąki i torfowiska nad rzeką Słudwią stanowią znaną wśród ornitologów w Polsce ostoję ptaków. Na wiosnę, w okresie migracji, można tu obserwować wielotysięczne zgrupowania ptaków wodnych.

Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych:

http://www.diecezja.lowicz.pl/serwis/index.php?id=55&idd=142

https://www.youtube.com/watch?v=5pHgdr3tOD8

http://www.studiovr.pl/spacery_wirtualne/Kosciol_Wszystkich_Swietych_Zlakow_Koscielny/

Złaków Kościelny w okresie międzywojennym:

https://www.youtube.com/watch?v=bRoRmpq2iEc

Dolina Słudwi i Przysowy:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dolina_S%C5%82udwi_i_Przysowy

http://www.ptaki.org.pl/index.php/Obszar_Natura_2000_Dolina_S%C5%82udwii_i_Przysowy

Przytulisko

Budynek „Przytuliska” (stan lipiec 2016)

Budynek znajduje się w Złakowie Kościelnym. Budynek wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: 772 z 21.09.1986). Budynek w skrajnie złym stanie technicznym.

Budynek został prawdopodobnie zaprojektowany około 1894 (1895?) roku przez Konstantego Wojciechowskiego (autora projektu całego założenia architektonicznego kościoła, plebanii i Przytuliska). Na fasadzie budynku znajduje się data 1905, co może świadczyć o roku zakończenia budowy.

Budynek jest murowany, z czerwonej cegły, na podmurówce kamiennej.

W budynku, zgodnie z jego nazwą, pierwotnie mieszkali ubodzy, w podeszłym wieku parafianie. W latach późniejszych mieściła się w nim szkoła, siedziba gminnej rady narodowej, sklep, a także mieszkania socjalne.

Plan remontu Przytuliska

Planowany jest remont budynku. W budynku będzie się mieścił hotel na około 50 miejsc noclegowych, restauracja na około 80 miejsc oraz sala wykładowa mogąca pomieścić około 50 osób..

01A Wygląd budynku po remoncie (wizualizacja).

Recepcja hotelu (wizualizacja)

Sala restauracyjna (wizualizacja)

Pokój hotelowy (wizualizacja)

Skansen złakowski

W Złakowie Kościelnym znajduje się mała kolekcja budynków mieszkalnych i gospodarskich typowych dla regionu Księstwa Łowickiego. Budynki pochodzą zarówno ze Złakowa Kościelnego jak też z pobliskich wsi.

Kapliczka na rozstaju dróg

Kapliczka z figurą Jezusa Frasobliwego na miejscu krzyża, który znajdował się tu do 2014 roku. Kapliczka powstała w 2016 roku (projekt i wykonanie kapliczki Remigiusz Pilarski, Aleksandrówka, gmina Żychlin; rzeźba Robert Tomczyk, Korzeń Rządowy, gmina Łąck)

Chałupa I

Pierwotna lokalizacja: Złaków Kościelny 45.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z 1850 roku. Jest najstarszym zachowanym budynkiem w Złakowie Kościelnym.

Chałupa zbudowana jest z niewypalanych cegieł wykonanych z mieszaniny gliny i sieczki. Cegły spajane są gliną. Pierwotnie chałupa była pomalowana na kolor niebieski. Budynek został w okresie późniejszym z trzech stron ocieplony warstwą słomy i oszalowany deskami drewnianymi. Budynek pokryty jest strzechą słomianą.

Budynek, wraz z całą zagrodą i otaczającym gruntem został zakupiony w 2009 roku. Znajdował się w bardzo złym stanie technicznym. Odbudowany w latach 2009-2010. Całkowitej rekonstrukcji wymagał dach i podłogi, a częściowej stropy (beki stropowe częściowo zachowane), kominy, ściany zewnętrzne i piec kuchenny, Zachowały się znaczne fragmenty drewnianych zdobień ścian zewnętrznych, stolarka okienna i odrzwia (skrzydła drzwi zrekonstruowano).

Strona Chałupy w Złakowie

Obora

Pierwotna lokalizacja: Złaków Kościelny 45.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z lat 20 XX wieku.

Obora zbudowana jest z ciętego kamienia i cegły, kryta dachówka cementową. Składa się z pomieszczenia dla bydła, letniaka i częściowo zagłębionej w ziemi przybudówki.

Budynek, wraz z całą zagrodą i otaczającym gruntem został zakupiony w 2009 roku. Obora zachowana w dobrym stanie, wnętrze zostało przebudowane w okresie powojennym.

Stodoła I

Budynek pochodzący prawdopodobnie z lat 20-30 XX wieku.

Pierwotn lokalizacja: Złaków Kościelny 45.

Stodoła drewniana, na sochach, dwuklepiskowa, dwusąsiekowa, z szopkami. Budynek kryty strzechą.

Budynek, wraz z całą zagrodą i otaczającym gruntem został zakupiony w 2009 roku. Stodoła znajdowała się w bardzo złym stanie technicznym. Konstrukcja dachu została w znacznej części zrekonstruowana. Wymienione zostały także fragmenty zniszczonych ścian stodoły i szopek. Remont przeprowadzono w 2010 roku.

Chałupa II

Oryginalna lokalizacja: Płaskocin.

Budynek pochodzący z 1893 roku.

Chałupa drewniana, kryta strzechą. Został przeniesiony na obecne miejsce w roku 2011. Budynek zachował się w dobrym stanie.

Lamus

Oryginalna lokalizacja: Złaków Borowy.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z końca XIX wieku.

Budynek drewniany, kryty strzechą. Został przeniesiony na obecne miejsce w 2012 roku. Był zachowany w dobrym stanie. Częściowej wymiany wymagała konstrukcja dachu.

Stodoła II

Oryginalna lokalizacja: Złaków Borowy.

Budynek pochodzący z 1852 roku.

Stodoła drewniana na sochach dwuklepiskowa, dwusąsiekowa z lamusem. Kryta strzechą.

Budynek przeniesiony na obecne miejsce w 2013 roku, remont zakończono w 2015 roku. W 1936 roku przeprowadzono prawdopodobnie remont budynku. Stodoła zachowała się w dobrym stanie. Wymiany wymagały jedynie niewielkie fragmenty ścian oraz konstrukcja dachu (sochy częściowo zachowane).

Piec chlebowy

Oryginalna lokalizacja: Złaków Borowy 78.

Budynek pochodzący prawdopodobnie z lat 30 XX wieku.

Budynek wolnostojący kamienno-ceglany. Kryty dachówką.

Budynek przeniesiony na obecne miejsce w 2013 roku. Zachowany w dobrym stanie. Palenisko pieca było zniszczone i wymagało w znacznym stopniu rekonstrukcji. Dach całkowicie zrekonstruowany (poprzednio dach miał postać betonowej wylewki).

Chałupa III

Pierwotna lokalizacja Złaków Kościelny 48

Budynek pochodzący z 1900 roku.

Chałupa drewniana, kryta blachą.

Budynek został zakupiony i rozebrany w 2014 roku. Odbudowy w latach 2014-2015.

Chałupa IV

Pierwotna lokalizacja Złaków Borowy 32

Budynek pochodzący z ok. 1900 roku.

Chałupa drewniana, kryta blachą.

Budynek został zakupiony i rozebrany w 2012 roku. Odbudowany w latach 2015-2016.

Letniak

Pierwotna lokalizacja Złaków Borowy 32

Budynek pochodzący z ok. 1900 roku.

Budynek gospodarczy murowany, kryta blachą.

Budynek został zakupiony w 2012 roku. Rozebrany w 2018 i odbudowany w latach 2020-2021.

W stodole

Z pewnością na terenie skansenu brakuje miejsca, gdzie można się spotkać bez względu na pogodę. Miejmy nadzieję, że takie miejsce w przyszłości powstanie w rozbudowanej stodole.